Ngành giáo dục nước nhà đang diện lên mình mỗi ngày một chiếc áo mới. Hành trình chinh phục con chữ là một hành trình tự thay đổi, hoàn thiện, không ngừng học hỏi và sáng tạo. Với phương châm: “Tôi tư duy nên tôi tồn tại”, việc giáo dục luôn đặt học sinh trong một cái tâm của một vòng tròn lớn. Từ đó, việc dạy và học luôn lấy học sinh là thước đo cho sự đánh giá. Vì vậy, mỗi thầy cô khi lên lớp, không phải "chăm chăm ôm bảng giảng", quan trọng hơn người thầy cô phải không ngừng tìm tòi nhiều biện pháp hơn nữa để gây hứng thú cho học sinh, có như vậy mới phát huy được tính tích cực chủ động, độc lập sáng tạo của người học sinh đúng như định hướng giáo dục hiện nay.Năm học 2021 – 2022, Phòng Giáo dục và Đào tạo Thị xã Ba Đồn đã lựa chọn và đưa vào bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống vào giảng dạy theo chương trình GDPT 2018. Trước việc thay sách mới và thực hiện hiện dạy học theo hướng phát triển năng lực của học sinh, cả giáo viên lẫn học sinh đều lúng túng và bỡ ngỡ. Vì vậy, đểnâng cao hiệu quả dạy học, để có giờ dạy theo tinh thần đổi mới phương pháp dạyhọc, bản thân giáo viên phải chủ động, sáng tạo tìm ra những biện pháp, cách tổ chứchướng dẫn quá trình học tập của học sinh một cách có hiệu quả.
Nhữngkhó khăn, bất cập khi dạy học theo chương trình GDPT 2018
Trong quá trình giảng dạy SGK mới,giáo viên dạy học nhận ra những cái hay, cái mới mà SGK mới đem lại thì nội tại vẫn còn những khó khăn nhất định. Đó là,sự thay đổi SGK, phương pháp dạy học mới tạo ra sựbỡ ngỡ và lúng túng cho giáo viên trong việc thay đổi phương pháp dạy phù hợp. Đồ dùng dạy học là người trợ lý đắc lực cho dạy học, nhưng lại rất hạn chế về số lượng.Các phương pháp dạy học và kỹ thuật dạy học chưa được áp dụng triệt để vào giảng dạy. Một số giáo viên chưa nắm bắt được các phương pháp và kỹ thuật dạy học nên khó khăn trong việc đưa vào dạy.
Đề xuất các phương pháptrong giảng dạy chương trình mới
Đồ dùng dạy học là một trợ thủ đắc lực cho giáo viên trong quá trình đứng lớp. Nó là một dụng cụ trực quan, sinh động giúp cho giáo viên tổ chức các hoạt động trò chơi, truyền đạt kiến thức đến học sinh một cách hiệu quả nhất.Thông qua việc sáng tạo đồ dùng dạy học để thấy được sự sáng tạo của giáo viên, thể hiện tâm huyết và sự đầu tư cho việc dạy học. Nhìn chung, việc áp dụng đồ dùng dạy học vào học đã làm tiết học trở nên sinh động hơn, tạo hứng thú cho học sinh. Giáo viên sáng tạo hơn và đầu tư nhiều cho các tiết dạy, tăng hiệu quả dạy và học.Có nhiều phương pháp dạy học tích cực như: Dạy học theo Phương pháp dạy học dựa trên dự án, Dạy học hợp tác, Dạy học giải quyết vấn đề, Phương pháp đóng vai...áp dụng vào một số tiết học nhằm phát huy hết năng lực của học sinh. Nếu phương pháp cũ là cô giảng trò lĩnh hội, thì trong chương trình mới học sinh chính là nhân tố đi giải mã bài học, phân tích, đánh giá và trình bày quan điểm riêng. Giáo viên chỉ là người hướng dẫn cho các em cách thực hiện. Từ đó, học sinh sẽ tạo cho mình được những kỹ năng sống nhất định.Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực vào dạy học giúp học sinh hình thành các kỹ năng như: tự chủ, tự học, tự giải quyết vấn đề, sáng tạo, giao tiếp và hợp tác. Điều này sẽ khiến cho những tiết học nhàm chán trở nên lý thú và sinh động hơn. Lớp học dường như biến thành sân chơi để các em thỏa thích thể hiện cảm nhận, suy nghĩ của bản thân. Ngoài giờ học trên lớp, về đến nhà các em không dành nhiều thời gian đi chơi mà cùng với các bạn mà giáo viên đã phân nhóm sẽ chuẩn bị bài và giải quyết bài tập tốt hơn.
Các kỹ thuật dạy học tích cựclà những kỹ thuật dạy học có ý nghĩa đặc biệt trong việc phát huy sự tham gia tích cực của học sinh vào quá trình dạy học, kích thích tư duy, sự sáng tạo và sự cộng tác làm việc của học sinh. Kỹ thuật dạy học rất đa dạng như: Kỹ thuật Sơ đồ tư duy, kỹ thuật phòng tranh, kỹ thuật động não, kỹ thuật khăn trải bàn, kỹ thuật nhóm đôi...Mỗi kỹ thuật sẽ đem lại những tác dụng khác nhau cho mỗi tiết dạy. Việc vận dụng các kỹ thuật vào dạy học sẽ làm học sinh chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giảm nhẹ về nội dung bài học. Lúc này, học sinh làm chủ kiến thức, cô đọng, ngắn gọn bài học một cách dễ hiểu, dễ thực hành.Tương ứng với các phương pháp dạy tích cực sẽ có các kỹ thuật dạy học thích hợp. Việc áp dụng những kỹ thuật này vào vào dạy học mặc dù không còn được gọi là mới mẻ gì với các giáo viên. Tuy nhiên, dạy học là một nghệ thuật, cùng là một phương pháp dù mới hay cũ không quan trọng, điều đắn đo là cách mà giáo viên vận dụng vào để đạt được hiệu quả - đó là đích đến. Khi áp dụng các kỹ thuật vào dạy học sẽ làm tiết học sinh động hơn, các bài học không còn nặng nề và dài dòng nữa.
Mượn hình ảnh một bác nông dân trao chú bé một lưỡi liềm trên cánh đồng lúa óng ả, vàng ươm thay cho lời kết. Chúng ta nên trao cho học sinh những “lưỡi liềm” để các em tự tay cắt những hạt lúa tri thức và chinh phục kết quả một mùa bội thu. Thay vì như trước đây chúng ta cứ thao thao giảng trên bảng để các em nghe, chẳng khác gì chúng ta gặt còn học sinh chỉ nhìn và thu hoạch. Như vậy, học sinh sẽ chỉ biết lý thuyết nên khi bắt tay vào thực hành sẽ gặp nhiều bỡ ngỡ. Do vậy, hãy trao cho các em công cụ để các em tiếp cận tri thức, chứ đừng đem tri thức nhồi nhét buộc các em tiếp nhận.
